تغذیه بارداری: ۷ نکتهی طلایی برای مادر و جنین سالم
19 آبان 1404
دوران نوزادی و نوپایی، بهویژه دو سال اول زندگی، یکی از حساسترین و تأثیرگذارترین مراحل رشد کودک بهشمار میرود. در این بازهی زمانی، سرعت رشد مغز، استخوانها و سیستم ایمنی بهقدری بالاست که تغذیه صحیح میتواند پایهگذار سلامت جسمی و روانی کودک در سالهای آینده باشد.
از حدود ۶ ماهگی، کودک بهتدریج وارد دنیای غذاهای جامد میشود؛ مرحلهای پر از تجربههای جدید، نیازمند دقت، صبوری و آگاهی والدین. هر گروه سنی، نیازهای خاصی دارد: از انتخاب نوع و بافت غذا گرفته تا توجه به سلیقه و توانایی بلع و جویدن کودک. به همین دلیل، آشنایی با مراحل مختلف تغذیه در سال اول و دوم زندگی، از ضروریات اصلی مراقبت والدین محسوب میشود.
غذاهای خانگی، بهدلیل ترکیب طبیعی، طعم آشنا و قابلیت کنترل مواد اولیه، انتخابی ایدهآل برای این سنین به شمار میآیند. با انتخاب درست، نهتنها نیازهای تغذیهای کودک تأمین میشود، بلکه او از همان ابتدا با عادتهای غذایی سالم، تنوع غذایی و طعمهای طبیعی آشنا میگردد.
🔹 ویژگیها و نیازهای تغذیهای:
در این بازه سنی، شیر مادر همچنان منبع اصلی تغذیه است و غذاهای کمکی فقط بهعنوان آشنایی با طعمها معرفی میشوند. معده کودک بسیار کوچک و دستگاه گوارش هنوز در حال تکامل است. غذا باید بسیار نرم، یکنواخت، بدون ادویه، نمک یا شکر باشد.
🔹 ترجیحها و رفتار غذایی:
کودک هنوز توانایی جویدن ندارد و غذا را باید به صورت مایع یا پورهی رقیق در حجم کم و با قاشق مخصوص نوزاد به او داد. بهتر است هر ماده غذایی جدید را با فاصله چند روز امتحان کرد تا حساسیتها بررسی شود.
🔸 غذاهای خانگی پیشنهادی:
🔹 ویژگیها و نیازهای تغذیهای:
در این سن نیاز به آهن و پروتئین افزایش مییابد و باید غذاهای متنوعتری شامل سبزیجات، غلات و گوشت به شکل پوره و نرم به کودک معرفی شود. غذا کمی غلیظتر از مرحله قبل بوده و بافت نیمهپورهای دارد.
🔹 ترجیحها و رفتار غذایی:
کودک علاقهمند به کشف طعمهای جدید و لمس غذا با دست است. از این سن به بعد میتوان بهتدریج غذاهایی با بافت کمی سفتتر (ولی همچنان بدون تکه درشت) معرفی کرد.
🔸 غذاهای خانگی پیشنهادی:
🔹 ویژگیها و نیازهای تغذیهای:
کودک در این مرحله میتواند غذاهای نرمتر را بجود (حتی بدون دندان کامل) و به انرژی و ریزمغذیهای بیشتری نیاز دارد. میتوان غذا را کمی کوبیده یا ریز کرده، اما همچنان نرم سرو کرد.
🔹 ترجیحها و رفتار غذایی:
کودک علاقهمند است خودش قاشق را بگیرد یا با انگشت غذا بخورد. شکل غذا و تنوع رنگی اهمیت زیادی در جلب توجه او دارد.
🔸 غذاهای خانگی پیشنهادی:
🔹 ویژگیها و نیازهای تغذیهای:
کودک وارد مرحله نوپایی میشود و میتواند بسیاری از غذاهای خانواده را (با تعدیل در ادویه و بافت) بخورد. نیاز به آهن، کلسیم، پروتئین و اسیدهای چرب مفید بالا است. غذا باید کامل، سالم و غیرفرآوریشده باشد.
🔹 ترجیحها و رفتار غذایی:
در این سن کودک رفتارهای انتخابگرانه دارد. ممکن است غذایی را چند بار رد کند و سپس علاقهمند شود. مهم است که صبور باشید و غذاها را با تنوع و ظاهر جذاب معرفی کنید.
🔸 غذاهای خانگی پیشنهادی:
حتماً! در ادامه، بخش مربوط به تغذیه کودکان ۱ تا ۲ ساله بهصورت جداگانه، رسمی و با همان ساختار قبلی (نیاز تغذیهای، ترجیحها و غذاهای پیشنهادی) آماده شده است:
🔹 ویژگیها و نیازهای تغذیهای:
در بازه ۱۲ تا ۲۴ ماهگی، کودک وارد مرحلهای میشود که تغذیهاش باید تقریباً مشابه با سفره خانواده باشد، با این تفاوت که میزان ادویه، نمک، چربی و بافت غذا باید متناسب با سن او تنظیم شود. کودک در این سن نیاز بالایی به انرژی، آهن، کلسیم، و اسیدهای چرب مفید برای رشد جسمی، ذهنی و حرکتی دارد. مصرف شیر مادر همچنان ادامه دارد، اما غذاها منبع اصلی انرژی و مواد مغذی هستند.
🔹 سلیقه غذایی و رفتار تغذیهای:
در این دوره، کودک رفتارهایی مثل “بدغذایی”، “انتخابگری” یا علاقه موقت به یک غذای خاص را بروز میدهد. او به ظاهر، رنگ و شکل غذا توجه زیادی دارد و ممکن است غذایی که قبلاً دوست داشته را بهطور ناگهانی رد کند. تعامل مثبت، تشویق ملایم، و مشارکت کودک در غذا خوردن، اهمیت زیادی دارد.
غذا باید نرم، راحتالجویدن، قابلتشخیص و دارای طعم طبیعی باشد. استفاده از غذاهای انگشتی (finger foods) کمک میکند استقلال کودک در غذا خوردن افزایش یابد و مهارتهای حرکتی ظریف او تقویت شود.
🔸 غذاهای خانگی مقوی و مناسب برای کودکان ۱ تا ۲ سال:
تغذیه در دو سال اول زندگی کودک، بیش از آنکه صرفاً تأمینکننده انرژی باشد، نقش بنیادینی در رشد فیزیکی، تکامل مغزی، تقویت سیستم ایمنی و شکلگیری عادات غذایی آینده او ایفا میکند. آشنایی با نیازهای تغذیهای در هر مرحله از رشد – از شروع غذای کمکی در ششماهگی تا تثبیت تغذیه مستقل در پایان دو سالگی – به والدین این امکان را میدهد که با اطمینان، آرامش و آگاهی، مسیر تغذیه سالم را برای فرزندشان هموار کنند.
غذاهای خانگی ساده، سالم و طبیعی، در عین پاسخگویی به نیازهای بدن کودک، به ایجاد علاقه و تعامل مثبت او با غذا نیز کمک میکنند. رعایت اصول ایمنی در انتخاب مواد، توجه به بافت غذا متناسب با توانایی جویدن و بلع، و صبوری در برابر تغییرات رفتاری کودک در تغذیه، از نکاتی است که باید همواره مدنظر قرار گیرد.
در نهایت، آنچه اهمیت دارد، ایجاد یک تجربهی لذتبخش و ایمن از غذا خوردن است؛ تجربهای که نه تنها نیازهای جسمی کودک را تأمین میکند، بلکه سلامت روانی، تعامل عاطفی و سبک زندگی سالم را نیز از همان ابتدا پایهگذاری میکند.
جستجو در مقالات
دسته بندی مقالات
جدیدترین مقالات
پاسخگوی سوالات شما هستیم