درمان بد غذایی کودک؛ زمان غذا دادن به بچه ها ممکن است برای والدین به عنوان یک زمان استرس زا و سخت به نظر برسد. روز خیلی شلوغی را گذرانده اید غذای خیلی خوشمزه ای رو درست کردید و آماده اید که با تمام اعضای خانواده غذا بخورید بچه هاتون سر میز غذا حاضر نمیشوند و از غذاها ایراد میگیرند شما ناامیدانه کنارشون نشستید و منتظرید که غذا رو امتحان کنند ولی بچه ها از خوردن غذا امتناع میکنند و شروع می کنند به بدخلقی و یا پرت کردن غذا به اطراف یا بیرون دادن غذا از دهانشان و یا حتی حاضر نیستند کنار شما و سر سفره یا میز غذا بشینند.
بالاخره بعد از پافشاریهای زیاد شما این جمله که فقط یه لقمه بخور یا فقط یک گاز بزن … و در نهایت شما همون غذایی رو که بچه دوست دارد و همیشه می خورد براش آماده می کنید تا بخورد و این چرخه همینطور ادامه پیدا می کند صحنه هایی شبیه این برای خیلی از خانواده ها موقع غذا خوردن اتفاق می افتد که تنها نیستید! برای این رفتارهای تغذیه ای اشتباه، اولین کار قبل از درمان پیدا کردن علت آن است، با ما همراه باشید تا علت بدغذایی کودک را بررسی و در نهایت آن را درمان کنیم.
راهکار های قطعی پایان دادن به بدغذایی کودکان
بر اساس جدیدترین رفرنس های جهانی
ویژه کودکان 1 تا 10 ساله
مناسب والدینی که نگران بدغذایی و سلامت بچه شون هستند
آیا در بد غذایی کودک، والدین مقصرند؟
کودکی که غذایی را مصرف نمیکند، نباید او را مقصر بدانید؛ به این دلیل که سیستمهای زیادی داخل بدن وجود دارند که به غذا خوردن کودک کمک میکنند. هورمونهای مختلف، ارگانهای متفاوت و حسهای مختلف در بدن وجود دارند که باعث درست غذا خوردن کودک میشوند. این نکته را هم در نظر بگیرید که تنها 5 الی 8% علتهای بدغذایی به خاطر رفتار اشتباه والدین است.
والدین نباید خود را در این باره سرزنش کنند که چرا کودک آنها غذا نمیخورد و به برخی غذاها تمایل خوبی نشان نمیدهد. بالای 95% موارد علتهای دیگری برای بدغذایی کودک وجود دارد. بعد از 4 الی 6 هفتگی تغذیه به صورت غریزی نیست و در فرایند یادگیری، کودک باید با آن آشنا شود. در هر سنی مراحل یادگیری به روشهای مختلف امکان پذیر است و اینچنین میتوان به درمان بد غذایی پرداخت.
علت بدغذائی کودک چیست؟
همانطور که در بالا اشاره کردیم برای درمان بدغذایی کودک و رفتارهای تغذیه ای اشتباه، کاری که قبل از شروع هر کار دیگری باید انجام داد این است که بفهمیم که چرا بچه ها از همان ابتدا بدغذا شده اند و گاهی اوقات علت آن چیزی نیست که ما فکر می کنیم در اینجا به چند مورد از علتهای شایع و گاها ناشایع که باعث بدغذائی بچه ها شده است اشاره خواهیم کرد:
رفتاری
این مورد شایعترین علت بد غذایی در کودکان است. در حقیقت بدغذایی،یک مرحله طبیعی از تکامل رفتار غذا خوردن در بچه است. در بدغذایی به علت رفتاری، معمولا از شروع غذای کمکی، غذاهای جامد را به راحتی می خورند و غذاهای متنوع شامل سبزیجات، میوه ها و بافت های مختلفی از غذا شامل غذاهای انگشتی رو امتحان می کنند ولی یک روز به طور ناگهانی غذاهای خاصی رو نمیخورند.
این مشکل معمولا در حوالی یک سالگی اتفاق می افتد و یا حتی بعد از یک سالگی ، به مروز زمان کم کم این بدغذایی بدتر می شود.
ارگانیک
در مورد بدغذایی ارگانیک یک مشکل پزشکی یا بیماری وجود دارد که باعث میشود بچه دوست نداشته باشد غذا بخورد. معمولا علت های ارگانیک از بدو تولد وجود دارند .
بچه هایی که رفلاکس دارند، یا گره زبان دارند و یا نارس به دنیا آمدند و یا بیماری های مزمن طولانی و یا سایر مشکلات پزشکی دارند در این دسته قرار می گیرند که حتما باید بررسی حضوری و درمان انجام شود.
رفلاکس عق زدن یا گگ
بچه هایی که رفلکس گگ یا رفلکس عق زدن حساس دارند معمولا با شیر خوردن از سینه مادر و یا شیشه شیر مشکلی ندارند. مشکل معمولا همزمان با شروع غذای کمکی آغاز می شود.
اگر کودک شما همزمان با شروع غذتی کمکی عق می زند و یا بعد از مصرف غذاهای جامد ایتفراغ می کند ممکنه رفلکس گگ حساس داشته باشد.
همچنین اگر وقتی شما غذاهایی مثل فرنی یا حریره بادام می دید مشکلی ندارد و با شروع غذاهای بافت دار (دانه دار) یا لقمه غذا شروع به عق زدن یا استفراغ می کند و یا حالت خفگی پیدا می کند، ممکن است رفلکس گگ حساس داشته باشد .
با کودک بد غذا چه کنیم؟
والدین باید نگرش ذهنی خود را جدی بگیرند؛ چرا که روی سبک غذا خوردن کودک تأثیر میگذارد. در هنگام غذا نخوردن کودک نباید از این جملات استفاده کنید که اگر غذا نخوری، باید به زور به تو بدهم؛ به تو جایزه میدهم، پس غذای خود را تمام کن.
تمامی این موارد به نگرش ذهنی والدین برمیگردد که روی رفتار تغذیهای کودکان تأثیر منفی میگذارد و باعث بروز بدغذایی کودکان میشود. حتی برخی از والدین اگر حرفی هم نزنند، همین که موقع غذاخوردن کودک، با نگاه غذاخوردن او را دنبال کنند، کودک احساس فشار میکند. والدین باید نگرش ذهنی کودک را هم در نظر بگیرند که آیا کودک تصور میکند که واقعاً بدغذا شده است یا به تلقین شما برمیگردد؟ تغییر نگرش والدین باعث تغییر نگرش کودک میشود. تقسیم وظایف بین کودک و والدین را نباید نادیده گرفت تا درمان بد غذایی را بتوان به بهترین شکل ممکن انجام داد.
راهکارهایی برای درمان بد غذایی کودک
برای درمان بد غذایی کودکان میتوان از راه حلهای سادهای استفاده کرد. همیشه مصرف دارو نمیتواند جوابگو باشد و شاید تغییر در سبک زندگی کودک بتواند این مشکل را بر طرف کند؛ به همین دلیل، در ادامه به معرفی چند راهکار ساده در این زمینه خواهیم پرداخت.
در این ویدئو گفته های دکتر ایمانی درباره اصلاح نگرش والدین در درمان بدغذایی کودکان را بشنوید:
ایجاد تنوع غذایی
کودکان بد غذا هم میتوانند وزن نرمال یا بالاتر از نرمال داشته باشند. بیشتر از این که روی وزن تأکید شود، لازم است تأکید روی تنوع غذایی و تعادل در مصرف گروههای مختلف صورت بگیرد؛ به همین دلیل، تنها مادران نباید به افزایش وزن کودک در درمان بد غذایی توجه نشان دهند؛ بلکه باید تنوع غذایی کودک را مورد بررسی قرار دهند.
والدین باید مطمئن باشند که کودک از غذاخوردن لذت میبرد. موارد زیادی مشاهده شده است که کودک وزن نرمالی دارد و پزشکان زیادی هم معتقد بودند که چون کودک وزن نرمالی دارد، مشکلی وجود ندارد. در صورتی که مشکل اصلی این است که کودک دچار کمبود ویتامین و ریزمغذیها شده است؛ یعنی کودکی که تنوع غذایی کمی دارد با این مشکل روبرو میشود و یک مشکل جدی به حساب میآید.
عدم استفاده از غذای تکراری
برخی از کودکان علاقه خاصی به خوردن غذاهای تکراری از خود نشان میدهند. در این حالت به جای این که مادر تعیین کند، کودک برای وعده غذایی خود باید چه غذایی را مصرف کند، کودک این کار را انجام میدهد. برای درست کردن این روش تغذیهای و درمان بد غذایی، باید به زمان تقریباً زیادی بیندیشید. مادر باید وظایف خود را در حیطه تغذیه آموزش ببیند؛ یعنی به عنوان مادر باید غذاهایی متنوع، سالم و مقوی از تمامی گروههای مواد غذایی و از هر گروه غذاهای متنوع را ارائه دهد. زمانی که کودک تنوع غذایی نداشته باشد، بدغذا شده و با مشکلاتی که در بخش قبل بیان شده است، روبرو خواهد شد.
جلوگیری از آلرژی غذایی
یکی از دلایل ایجاد بد غذایی در کودکان، آلرژی غذایی است. دلیل افزایش آلرژی غذایی بسیار متفاوت است. دانشمندان زیادی در این باره بحث کردهاند و تحقیقات زیادی انجام دادهاند. یکی از دلایل ایجاد آلرژی غذایی، مصرف بیرویه آنتیبیوتیکها است. این امر باعث میشود که میکروبهایی که به صورت طبیعی داخل روده وجود دارند، از بین بروند و بدین ترتیب، بدن در برابر آلرژیها واکنش نشان میدهد.
علت دیگری که وجود دارد، این است که مواد غذایی انرژیزا را دیر به کودکان ارائه میدهند؛ یعنی بعد از 1 سالگی یا بعد از 3 سالگی. به عنوان مثال اگر میگو را بعد از 3 سالگی به کودکان دهید، آلرژی غذایی بیشتر به وجود میآید؛ به همین دلیل، در حال حاضر توصیه میکنند، مواد غذایی آلرژیزا را باید قبل از 1 سالگی به کودک ارائه داد.
علت دیگر افزایش آلرژی غذایی این است که متأسفانه والدین کودکان خود را بسیار وسواسی پرورش میدهند و اینچنین کودک با چیزهایی که آلرژیزا است تماسی ندارد و بدن او در برابر مواد غذایی آلرژیزا بسیار سریع واکنش نشان میدهد.
آموزش روند طبیعی غذا خوردن
مادران باید بین سن 8 الی 9 ماهگی غذاهای بافتدار و انگشتی را به کودک خود ارائه دهند. به این دلیل که در این سن، کودک اگر با غذاهای انگشتی روبرو نشود، نمیتواند جویدن را یاد بگیرد و باعث عدم تقویت عضلات فک میشود و با افزایش سن مشکلات بیشتری به وجود میآیند.
برخی از کودکان ممکن است 3 سال سن داشته باشند ولی هنوز غذای میکس شده مصرف کنند؛ یعنی غذایی معادل غذایی که در 6 ماهگی مصرف شده است. زمانی که مادران روند طبیعی غذا خوردن را به کودک خود آموزش دهند، قطعاً کودک در برابر غذاهای انگشتی و بافتدار واکنش خاصی نشان نمیدهد و این نکته یکی از راهکارهای عالی برای درمان بد غذایی محسوب می شود.
اعتماد سازی بین کودک و والدین
زمانی که شما به مخفی کردن سبزیها درون غذا میپردازید، برخی از کودکان در ابتدا متوجه نمیشوند. در صورتی که هنگام رشد، قطعاً متوجه این موضوع میشوند و این امر باعث بیاعتمادی کودک میشود و با این حساب، والدین باید به صورت ساده در مورد غذا توضیح دهند. زمانی که کودک از همان ابتدا در فضای آشپزخانه خود را حس کند، با غذاها ارتباط خواهد داشت و فرایند غذاخوردن آسانتری را هم تجربه میکند و راحتتر میتواند غذاهای جدید را امتحان کند.
راهکار های قطعی پایان دادن به بدغذایی کودکان
بر اساس جدیدترین رفرنس های جهانی
ویژه کودکان 1 تا 10 ساله
مناسب والدینی که نگران بدغذایی و سلامت بچه شون هستند
برای درمان بد غذایی کودک چه نکاتی را رعایت کنیم؟
اگر بخواهیم به نکات درمان بد غذایی اشاره ای داشته باشیم، میتوان موارد زیر را در نظر گرفت که شامل:
- در منوی غذایی کودکان خود از غذاهایی که کودک دوست ندارد، استفاده کنید. خوردن غذاهای تکراری یکی از مواردی است که باعث میشود کودک با ویتامینها و مواد غذایی لازم برای بدن خود روبرو نشده و به همین دلیل باید با غذاهای متنوع و جدید هم ارتباط خوبی برقرار کند.
- طراحی بشقاب غذای کودکان هم یکی از روشهای درمان بد غذایی کودکان است. سعی کنید مادر خلاق و خوش سلیقهای باشید تا کودک به غذا خوردن ترغیب شود.
- والدین باید در غذا خوردن خود علاقه نشان دهند؛ چراکه کودک به داستان سرایی در مورد غذا علاقهای نشان نمیدهد؛ ولی به نحوه غذا خوردن والدین و هم سن و سالانش بسیار توجه نشان خواهد داد.
- نباید همیشه بشقاب غذای کودک را مادر محیا کند؛ بلکه کودک اگر خود غذا را بکشد، علاقه بیشتری برای خوردن آن از خود نشان میدهد و این یکی از نکات طلایی است که برخی از والدین از آن بیخبر هستند.
