الگو های تغذیه کودک در سنین 1 تا 5 سالگی شکل گرفته و به تدریج همانند بزرگسالان می شود. هر چند نیازهای غذایی در این سن، با سایر سنین متفاوت است ولی سلیقه های غذایی فرد در این سالها شکل گرفته و پایدار می ماند.
از سوی دیگر عادات و رفتارها نادرست غذایی در این سنین شایع بوده و باعث بروز نگرانی های شدید در والدین می شود. در این مطلب به مواردی مهم در تغذیه و تکامل کودکان یک تا پنج سال اشاره می کنیم.
- پس از سال اول عمر و پایان شیرخوارگی، سرعت رشد کودک کند می شود. اندامهای او سریع تر از تنه اش رشد می کنند و به همین دلیل ساختار بدنی کودک تغییر شکل پیدا می کند. راه رفتن و حرف زدن کودک تکامل بیشتری پیدا می کند و او بیش از قبل می تواند احساسات خود را ابراز نماید. توانایی های کودک بستگی به تکامل دستگاه عصبی او دارد که خود به عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی به ویژه محرک های محیطی و تغذیه کودک وابسته است.
- از سن ۲ تا ۵ سالگی تکامل ذهنی و حرکتی به سرعت پیشرفت می کند ولی سرعت رشد قدی کند می شود. بسیاری از عادات غذایی درست و نادرست در این سنین شکل می گیرد و نیازهای غذایی خردسالان تفاوت های عمده ای با این نیازها در بزرگسالان دارد.
نیازمندی های رژیم غذایی کودک در سنین ۱ تا ۵ سالگی
رژیم غذایی خردسالان باید بتواند موارد زیر را تامین کند:
- تکامل سریع مغزی
- رشد قدی
- تکامل سیستم ایمنی
- انرژی لازم برای فعالیت بدنی
رشد قدی کودکان مستلزم ساخت سریع بافت استخوانی و عضلات می باشد. بنابراین علاوه بر تامین انرژی کافی، لازم است پروتئین و املاح معدنی مثل کلسیم و فسفر و پتاسیم و روی نیز برای کودک تامین شود. کمبود هر کدام از این مواد می تواند رشد قدی کودک را محدود نماید.
در بخش فیلم های آموزشی تغذیه کودک وبسایت، چند محصول آموزشی برای تغذیه کودکان در این سنین آماده شده است.
تکامل مغز کودک
از اواسط دوران بارداری تا ۲ سالگی شامل رشد سریع و فعالیت بیلیون ها زائده سلول عصبی یا دندریت و تکثیر سلول های عصبی می باشد.
اجزای اصلی تشکیل دهنده سلول های عصبی عبارتند از: فسفولیپیدها، کلسترول و پروتئین ها و چربی های سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع چندزنجیره ای امگا ۳ و ۶ که بر ظرفیت تکامل ذهنی کودک تاثیر گذارند.
تا سن ۲ سالگی، سرعت تجمع چربی و پروتئین در مغز خیلی زیاد است و در نتیجه در اوایل خردسالی، کودک نیاز زیادی به اسیدهای چرب ضروری و اسیدهای آمینه ضروری دارد.
در واقع تا سن ۶ سالگی، میزان مصرف اکسیژن مغز به سرعت رو به افزایش است و پس از آن به تدریج به حد بالغین می رسد. آهن در کودکان، یک ماده مغذی اساسی برای تکامل مغز کودک می باشد و به تولید انرژی در سلول ها کمک می کند.
مطلب پیشنهادی: مواد غذایی موثر برای افزایش قدرت و فعالیت مغز کودکان
تکامل سیستم ایمنی بدن خردسال
به دنبال تماس کودک با عوامل مختلف بیماری زا، دستگاه ایمنی او تکامل می یابد. در اوایل خردسالی کودک برای نخستین بار با بسیاری از عوامل مختلف بیماری زا تماس یافته و یا دچار علائم بیماری از قبیل تب و بی اشتهائی می شود. در این زمان، نیاز بدن به انرژی و مواد مغذی افزایش می یابد تا بتواند نیازهایش را در پاسخ به التهاب تامین کند.در صورتیکه بیماری های کودک شدید یا مکرر و یا مزمن باشند، نیازهای غذایی بدن او تامین نشده و منجر به اختلال رشد و سو تغذیه خواهد شد.
اهمیت تغذیه در کودکان 1 تا 5 سال
در این دوران میتواند در پیشگیری از بسیاری بیماریهای بزرگسالی مثل افزایش فشارخون و بیماریهای قلبی -عروقی نقش داشته باشد. کیفیت نامطلوب تغذیه خردسالان میتواند زمینه ساز بیماریهای سنین بزرگسالی باشد.
در کودکان این سن مشکلات تغذیه ای به طور شایع به چشم میخورد.بیشترین مشکل، بی اشتهایی و امتناع از غذا خوردن است.
این موارد بیشتر به دلیل جلب توجه اطرافیان بوده و توجه به غذا خوردن کودک و پافشاری بیش از حد موجب لجباز شدن او میشود. این مشکلات در بیشتر موارد با انجام مشاوره تغذیه بهبود میابد ولی در برخی موارد سلامت کودک را تهدید میکند.
در صورت تمایل برای دریافت برنامه غذایی اختصاصی کودک خود یا دریافت مشاوره توسط دکتر بهاره ایمانی متخصص کودکان و نوازدان اقدام فرمایید.
